Dünyanın kalbi : Ekoköyler

Yükselen binalar, para hırsı, üstün olma çabası… Yoğunlaşan trafik, korna sesleri, egzoz
dumanları, gün geçtikçe artan hava kirliliği…Gelişen teknoloji, kolaylaşan hayat, hazır ürünlere
olan ilgi. İşlevsel yetersizlik, kurulan asosyal yaşamlar… Kısacası kirlenen dünya ve mutsuz
insanlar.
Her geçen gün daha kötüye giden dünyamızda yaşam alanlarımız daha da daralırken kültürel
yapı ve doğaya karşı olan tahribatımız da bir o kadar arttı. Ekolojik yaşam ve minimalist
yaşam çoktan unutulmaya yüz tutu. Ulaşılan bu nokta daha da ileriye taşınırken son bulacağı
da mümkün görünmüyor.

Görsel : http://www.turkiyeaktuel.com/
Fakat 21.yy’da dünyaya zarar vermeden yaşamanın mümkün olduğunu göstermek amacıyla
“Ekoköy” adıyla yeni yaşam modelleri tasarlandı. Sürdürülebilir, barışçıl ve eşitlikçi bir
gelecek amacıyla tasarlanan bu modeller, çevreye, insana saygı duyma ve yapıcı bir tavır alma
esası felsefe edinir. Bu köylerde biyolojik tarımın geliştirilmesi, doğal malzemeler ile
temizliğin sağlanması yine doğal kaynaklarla elektrik, su ve ısınma ihtiyaçlarının giderilmesi
temel kuraldır. Köy içindeki işlerde gönüllülük öncelik olurken kişiler yeteneklerine ve
tercihlerine göre işlerde görev alırlar. Teknolojinin en minimum seviyede kullanıldığı bu
köylerde buzdolabı, çamaşır makinesi gibi eşyalar genellikle ortak kullanım alanlarında
bulunur. Ulaşım ise daha çok bisiklet ve ortak olarak kullanılan araçlar ile sağlanır.
Bu köyler her ne kadar mevcut köyler ile karıştırılsa da aslında birbirlerinden farklıdır.
Ekoköylerde insanlar ortak bir ideal için bir araya gelirken mevcut köylerde daha çok
zorunluluktan bulunulur. Ekolojik açıdan bakıldığında ise mevcut köylerde çevre hassasiyeti
daha az iken ekoköylerin temel yapı taşları içinde bulunur.
Ekoköylerin topluma hava kirliliğini azaltmak, toprak kirliliğinin önlenmesi, ulaşım ve
sanayide elektrik üretiminde doğal enerjinin kullanılması, toplu taşımaya yönelik çözümler
üretilmesi, çöplerin geri dönüşümü, en az seviyede tüketim, demokratik katılım, sanayi
çözümlemesinde yeşil politikalar gibi bir çok konuda da faydası vardır.

Görsel : https://ecotopianetwork.wordpress.com
Son yıllarda sayısı oldukça artan ekolojik köylerin şu an dünyadaki toplam sayısı 1000’in
üzerindedir. İlk olarak “Ekoköy” kavramının kullanıldığı yer İzlanda’da bulunan Sólheimar
Ecovillage’dir. İçinde kilise, heykel bahçesi, arboretum, spor merkezi ve yüzme havuzu,
müzik bahçesi ve bir de sanat galerisi gibi bir çok etkinlik alanının da bulunduğu bu köy
ziyaret etmek isteyen herkes için kapılarını sürekli açık tutuyor. Sólheimar tarzındaki
ekolojik köylerin dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi Türkiye’de de örnekleri oldukça
fazladır.
“İzmir’de Bir Ekolojik Köy örneği: Gağgı Çiftliği “
İzmir’in Bayındır ilçesinde Sarıyurt köyündeki Karlık dağında bulunan çiftliğin
kurucularından olan Veysi Özdemir ve Türkan Varisli diğer gönüllü insanlar ile bir araya
gelerek en büyük hayallerini gerçekleştirdiklerini söylüyorlar. 50 dönümlük bir arazi üzerine
kurulan çiftlik içinde bol bol kestane, ceviz, armut, elma, erik ve meşe ağaçları bulunduruyor.
Mutfak, banyo, atölye, sera gibi 8 yurdun bulunduğu çiftlikte tüm yurtların ısınması soba ile
sağlanıyor.
Gağgı çiftliğinin tüm halkı gönüllü olarak burada bulunuyor, istekleri ve yeteneklerine uygun
olarak işlerde çalışan gönüllüler hemen hemen her şeyi kendisi üretiyor. Yiyecek ihtiyacı
tamamen organik ürünlerin ekimi ve hasatı ile sağlanıyor. Tamamen yerli tohumların
kullanıldığı Gağgı’nın kurucularından Türkan Varisli ekolojibirligi.org’a şunları söylüyor:
“Piyasada satılan GDO’lu ve ilaçlanmış tohumlar tekrar tekrar ilaca ihtiyaç duyuyor. Bundan
dolayı biz toprağımızı ilaçlı tohumlarla kirletmek istemiyoruz. Ondan dolayı yerli tohumları
bir sonraki yıl için saklıyoruz. Aynı zamanda daha sağlıklı ürünler için sürekli çevre köylerdeki çiftçilerle tohum takası yapıyoruz.”

Gağgı’nın su ihtiyacı ise Karlık Dağı’ndan gelen doğal su kaynakları ile gideriliyor. Kışın
donan su kaynakları eritilerek kullanılıyor. Temizlik ürünlerinin de doğal yollar ile yapıldığı
çiftlikte hiçbir kimyasal ürüne yer verilmiyor. Teknolojiye olabildiğince az yer verilen
Gağgı’da telefon gibi diğer gereçlere yer verilmiyor. Buzdolabı gibi gerekli temel eşyalar ise
ortak kullanım alanında bulunuyor. Elektrik ihtiyacını güneş panellerini sağlayan Gağgı
gönüllüleri Müzik aletlerini dahi doğal yollarla kendileri yapıyor.
Gağgı’da ihtiyaç fazlası sebze, meyve ve reçeller ekolojik topluluk pazarlarına götürerek
satılıyor. Çiftlik sakinleri bu sayede hem çiftliğin giderleri için kaynak oluşturmuş oluyor
hem de pazara gelen insanlara organik ve doğal ürün üretiminin mümkün olduğunu
gösteriyor.
Son olarak Gağgı’nın kurulma amacını Veysi Özdemir yine ekolojibirligi.org’a şu sözlerle
ifade ediyor :
“Komün bir beklentili bir enerji ile inşa edildi burası. Hayalim komün enerjinin Gağgı’da
gerçekleşmesidir. Burada yaşam kolektif bir zihinle başlıyor. Gağgı’da doğanın takvimine
göre hareket ediyoruz. Gağgı’nın felsefesi insanın kendi iç enerjisini doğanın enerjisi ile
birleştirmek. Doğa iyi bir öğretmen, o iyi öğretiyor ama devamsızlık yapmamak, kaçmamak
gerekiyor. Doğa ile beraber yaşamak gerekiyor. Burada şehirdeki insanların yaşadığı bulaşıcı
hastalıkları yaşamıyorum. 6 yıldır buradayım grip ya da farklı bir hastalığa daha
yakalanmadım. Burada yaşım ilerliyor ama daha da dinçleşiyorum Yeryüzündeki insanların
ülke, ırk ve dil olarak ayrışmasını istemiyorum. İnsanları birleştirecek küçük faaliyetlerin
olması gerektiğini düşünüyorum. Benim için de insanları birleştirecek o küçük faaliyet
Gağgı. Buranın insanlar için bir “yeryüzü evi” olmasını istiyorum.” diyor.
Bu güzel insanların bir araya gelerek kurduğu bu anlamlı, çevreye ve doğa başta olmak
üzere yaşama saygılı çiftlikleri gibi, bu yaşam modellerine sahip diğer ekoköy ve ekolojik
çiftlikler bize daha sağlıklı bir gelecek için umut ışığı olmaya devam ediyor.
https://gazetekarinca.com/2016/12/izlandada-dunyanin-en-eski-ekokoyu-solheimar/
https://ecotopianetwork.wordpress.com/2009/10/14/ekokoy-yasaminin-15-temel-unsuru/
https://ekolojibirligi.org/izmirde-bir-komun-koy-gaggi-ciftligi/
https://listelist.com/gaggi-ciftligi/
http://www.cevreciyiz.com/makale-detay/741/ekokoyler
https://www.hkmo.org.tr/resimler/ekler/1034342c14aca86_ek.pdf