Aralık 4, 2024
Ekoloji

Doğadaki Kayıplar: Böcekler

Dünya üzerinde popülasyon olarak oldukça yaygın olan böcekler, 1,5 milyondan fazla
türe sahiptir. Farklı canlılarla kıyaslandığında toplam hayvan miktarının 3 katı olduğu
gözlemlenmektedir. Tabii ki bu yalnızca nomenklatüre dahil edilen böceklerin sayısı olarak
karşımıza çıkmaktadır. Doğada keşfedilmeyi bekleyen daha birçok böcek türünün var
olduğu düşünülmektedir. Farklı bir habitata geçildiğinde bile karşınıza birçok böcek türüyle
karşılaşma ihtimaliniz bulunmaktadır. Değişik boyutlara, renklere, biyolojik mekanizmalara
sahip olan bu canlıların hem doğa için hem de insan yaşamı için oldukça önemli olduğunu
söylemek yanlış olmayacaktır. Tükettiğimiz meyvelerden ve sebzelerden kokladığımız
çiçeklere kadar tozlaşmada aktif olarak rol oynayan böcekler, insanların varlığı adına da
birçok ürün üretmektedir. Doğanın dengesini korumaları açısından en önemli etkilerinden biri
de atıkların ayrıştırılıp yok edilmesine katkı sağlamalarıdır. 1
Böceklere ne oluyor?
Gezegenimizdeki var olan böcek popülasyonuna dair verilerimizdeki ciddi
eksikliklerden dolayı değişen ya da yok olan türleri net olarak belirlemek oldukça zor.
Bununla birlikte yakın dönemlerde yapılan araştırmalar ışığında aşağı yönlü bir eğilim
olduğunu söylemek mümkündür. Özellikle kelebek, güve, yusufçuk, bazı kın kanatlılar ve arı
gibi türlerde ciddi düşüşler yaşandığı gözlemlenmiştir. İngiltere’de yapılan ve araçların
plakalarına çaparak ölen böceklerin verilerinin paylaşıldığı araştırmaya göre; uçan böceklerin
sayısında 2004’ten 2021 yılına kadar %60’a yakın azalma olduğu kayıtlara geçmiştir. Bu
veriler, bizlere ilerleyen dönemlerde daha büyük çapta kayıpların yaşanabileceğinin
habercisidir.
İnsan elinin değdiği birçok yerde olduğu gibi yine bizlerin neden olduğu etken ya da
etmenler doğal yaşantıyı da bozmaktadır. Özellikle böcek, memeli, kuş, balık, bitki ve daha
bir sürü canlı türünü yok olma derecesine getirdiğimiz ortadadır. Ancak buna rağmen
istediğimizde de yok olmaları tersine çevirmemiz mümkündür. Örnek vermek gerekirse
Hindistan ve Nepal gibi ülkelerde toparlanan kaplanlar, koruma altına alınarak sayılarını 2
katına çıkarmayı başardı. Böcekler hakkındaki göze çarpan en büyük sıkıntı; insanların diğer
memeli türlerinin yok olmasına verdikleri önemin onda birini böcek türlerinin yok olmasına
vermemesidir.

Her böcek türünün yaşadığı habitata göre farklı nitelikleri bulunsa da bir genellemeye gitmek mümkündür. İnsan popülasyonunun git gide büyümesi ve tarım faaliyetlerinin git gide yaygınlaşması sonucunda böceklerin habitatlarında tahribatlar gerçekleşmiş, yavaş yavaş habitatları yok olmaya başlamıştır. Bunlara ek olarak hava kirliliği, toprak kirliliği ve su kirliliği gibi etkenler de böceklerin popülasyonlarının azalamasına neden olmaktadır. İklimsel bozunmalar bu zarara tam olarak dahil olamamaktadır zira bazı böcek türleri iklimsel bozunmalardan fayda elde edebilmektedir. Özellikle karbondioksitten etkilenen bitkiler ile beslemekte olan böcek türlerinin beslenme konusunda yetersiz kaldığı gözlemlenmektedir.

​2021’de Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılmış olan araştırmaya göre; Kansas’taki çekirgelerin popülasyonu, iklim krizinden kaynaklanan açlık sonucun her yıl %2 oranında azalma kaydedilmiştir.

​Tüm böcek türlerinin aniden ortadan kalkmayacağını bilsek de yavaş yavaş ekosistemdeki etkinliklerini kaybetmelerinin yakın olduğunu söylemek mümkündür.Özellikle önümüzdeki dönemlerde daha net olumsuzluklarla karşılaşma ihtimalimiz oldukça yüksek. Umarız ki insanlar, böceklerin yok olmasının ciddiyetini iş işten geçmeden fark etsin ve buna yönelik önlemler alabilsin.

1 https://turkiyeyabanhayati.org/blog/detail/boceklerin-onemi

Marmara Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji bölümü mezunu. Boş zamanlarında bilim ve ekoloji alanlarında yazılan makaleleri okumayı, yazı yazmayı ve gündemi takip etmekten zevk alır. Tema vakfı gönüllüsü.

    Bu konuda geri bildirim bırakın

    • Değerlendirme

    artıları

    +
    Alan Ekle

    eksiler

    +
    Alan Ekle